تربیت کردن کودکان، کاری بسیار مهم و حیاتی است و اینکه کودک را با ادب تربیت کنیم، یکی از آرزوهای تمام والدین است.
آیا کودک پیش دبستانی من به اندازه کافی بزرگ شده که بیاموزد باید صبر کند تا نوبت حرف زدنش بشود؟ آیا من می‌توانم انتظار داشته باشم فرزند 3 ساله‌ام مدام با غذایش بازی نکند؟ راهنمای پیش رو سن مناسب هر رفتار را به شما توضیح می‌دهد.
1 تا 2سال
از حدود 18 ماهگی به بعد کودک درمی‌یابد که چند تایید اجتماعی وجود دارد. حالا وقت آن است که به کودک کمک کنید درباره احساسات و نگرانی‌های دیگران فکر کند.
- سلام و خداحافظی را یاد دهید
قبل از آنکه شروع به صحبت کند به او بیاموزید با دست سلام و خداحافظی کند. این اولین قدم در آموزش معاشرت با دیگران است. یک کار دیگر این است که هر روز صبح به او «صبح به خیر» بگویید.
- فرزند شما تا زمانی که کمی بزرگ‌تر شود به طور کامل معنی «خواهش می‌کنم» و «متشکرم» را نمی‌آموزد، اما از حالا این عادت را به او بدهید.
- مادامی که در حال خوردن هستید بنشینید
به جای اینکه به کودک اجازه دهید کل خانه را با میوه‌ای که آبش همین‌جور می‌چکد قدم بزند، به او یاد دهید تا زمانی که در حال خوردن است در صندلی‌اش بنشیند. در این سن کودکان توجه کمی به زمان دارند اما 10 تا 15 دقیقه ماندن در صندلی به آن‌ها درس بزرگی می‌دهد. بنابراین شما هم باید مادامی که غذا می‌خورید پشت میز بنشینید. اگر او غذایش را پرت کرد به او اجازه دهید بداند که این موضوع تبعاتی دارد. مثلاً بگویید: «فکر می‌کنم دیگه گرسنه نیستی، اگر یه بار دیگه غذایت را پرت کنی، دیگه از خوراکی خوشمزه خبری نیست.»
- از کلمات اعجاب‌انگیز استفاده کنید
فرزند شما تا زمانی که کمی بزرگ‌تر شود به طور کامل معنی «خواهش می‌کنم» و «متشکرم» را نمی‌آموزد، اما از حالا این عادت را به او بدهید. می‌توانید از راه‌های بامزه استفاده کنید. برای «خواهش می‌کنم» دست‌های‌تان را روی قلب‌تان به صورت دایره‌وار بکشید. برای «متشکرم» دست‌های‌تان را روی لب‌های‌تان بگذارید و به سمت فردی که می‌خواهید از او تشکر کنید دراز کنید.
3 تا 4 سال
این اولین دوره آموزش رفتارهای مودبانه به بچه‌هایی است که می‌خواهند ادای بزرگ‌ترها را دربیاورند.
- معاشرت‌های ساده را دنبال کنید
تا 3 سالگی کودک باید قادر به خوردن با قاشق و چنگال کودکانه خود باشد. حالا زمان اجرای اصول اولیه است: «از دستمال استفاده کن، نه از آستینت»، «با دهان پر صحبت نکن»، «درست بنشین» هر بار روی یکی دو رفتار تمرکز کنید و به این ترتیب او راحت‌تر به رفتارها عادت می‌کند. البته شما هم نباید پلیس بازی دربیاورید و مدام سر فرزندتان داد بزنید.
-
کلمات مودبانه را زیاد کنید
با کودک خود کار کنید و از جملات بیشتری استفاده کنید مثلاً اینکه «میشه یه خواهشی کنم». همچنین می‌توانید تمام انواع معذرت خواهی را به او یاد دهید و وقتی به مهمانی می‌رود، از میزبان و بچه‌هایی که با او همبازی شدند، تشکر کند.
- مهربان باشید
این به این معناست که فقط از کلمات محبت‌آمیز استفاده نکنید، بلکه با کودک صحبت کنید و به او یاد دهید در برخورد با دیگران چه کار کند. بنابراین خود به خود کلماتی را که باید استفاده کند، پیدا می‌کند.
5 تا 6 سال
این قبیل بچه‌ها دوست دارند مدام رفتار خوبشان را به رخ بکشند اما نمی‌توانند برای مدت طولانی این کار را انجام دهند. آن‌ها وقتی که تحت فشارند دیگر تحملشان را از دست می‌دهند.
تمام انواع معذرت‌خواهی را به کودک یاد دهید و وقتی به مهمانی می‌رود، از میزبان و بچه‌هایی که با او همبازی شدند، تشکر کند.
- براساس سنتان رفتار کنید
زمانی که با آن‌ها صحبت می‌کنید یا جوابشان را می‌دهید یادتان باشد که شما بزرگسال هستید و باید براساس سنتان رفتار کنید. این از جمله مهارت‌های اجتماعی بنیادینی است که کودک باید بیاموزد، اما حتی بچه‌های با اعتماد به نفس هم چندان مشخص و واضح حرف نمی‌زنند.
- وسط حرف نپرید
خبر خوب این است که بچه‌های 5 تا 6 ساله معمولاً آموخته‌اند که صبر کنند تا نوبت صحبت کردنشان برسد. حالا اگر بعضی وقت‌ها یادشان می‌رود، می‌توانید برای آن‌ها کلمات رمز یا نشانه‌هایی در نظر بگیرید تا هر زمان لازم بود به او یادآوری کنید. وقتی با صبوری تحمل کرد و حرف نزد خیلی سریع به او توجه کنید. یادتان باشد کودکان در این سن بیشتر از 5 دقیقه نمی‌توانند صبر کنند.
- رفتارهای بیشتری را با او تمرین کنید
بچه‌ها در این سن خودشان را با دیگران مقایسه می‌کنند بنابراین می‌توانید از این راه رفتارهای مودبانه بیشتری را با او تمرین کنید.